Peroneal sinir sıkışması, bacağın dış kısmında seyreden peroneal sinirin basıya uğraması sonucu ortaya çıkan bir sinir tuzaklanması durumudur. Yürüme zorluğu, ayakta düşme hissi ve ayak bileğinde güçsüzlükle kendini gösterir. Erken tanı ile geri dönüşümsüz sinir hasarları önlenebilir.
Peroneal sinir, dizin dış tarafında, fibula kemiğinin başı seviyesinde yüzeysel seyreden ve ayak ile parmak kaslarını kontrol eden bir sinirdir. Bu bölgede sinirin dar alandan geçmesi nedeniyle sıkışma riski yüksektir. Sıkışma sonucu sinir iletiminde bozulma meydana gelir.
Bu tabloya tıpta peroneal nöropati veya fibular sinir sıkışması da denir.
Peroneal sinir sıkışmasının en yaygın belirtileri şunlardır:
Ayak bileğini yukarı kaldıramama (düşük ayak)
Ayak parmaklarını geriye çekmede zorlanma
Ayakta dururken ya da yürürken sendeleme
Bacağın dış kısmı ve ayak sırtında uyuşma veya karıncalanma
Ayakkabı takılmasına benzer adım atma şekli (steppage yürüyüşü)
Baldır kaslarında incelme (ilerlemiş vakalarda)
Belirtiler genellikle diz hizasında baskı oluşturan bir durum sonrası ortaya çıkar.
Peroneal sinir sıkışmasının başlıca nedenleri şunlardır:
Uzun süre diz bükülü pozisyonda oturmak (bağdaş kurmak, bacak bacak üstüne atmak)
Sıkı alçı ya da dizlik uygulamaları
Diz dış tarafına alınan darbeler veya travmalar
Kist, tümör veya ödem gibi yapısal baskılar
Zayıf bireylerde sinirin daha yüzeysel olması nedeniyle kolay travmatize olması
Şeker hastalığı (diyabetik nöropati)
Uzun süreli yatak istirahati (bacak dışına baskı)
Tanı için aşağıdaki yöntemler kullanılır:
Fizik muayene: Ayak bileği ve parmak dorsifleksiyonu test edilir.
EMG (Elektromiyografi): Sinirin iletim hızı ve hasar derecesi değerlendirilir.
MRI veya ultrasonografi: Sinirin çevresel basıya uğradığı yapılar belirlenebilir.
Nörolojik testler: Uyuşukluk ve refleks değişimleri araştırılır.
Sinire baskı yapan pozisyonlardan kaçınmak
Bacağı destekleyici ortez veya atel kullanımı
Fizik tedavi ve rehabilitasyon
Ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar
Sinir kaybını önlemek için sinir besleyici vitaminler (B1, B6, B12)
Sinir sıkışmasının nedeni kitle, travma veya kalıcı fonksiyon kaybı ise cerrahi tedavi gündeme gelir:
Peroneal sinir dekompresyonu (sinirin serbest bırakılması)
Sinire baskı yapan kist veya tümörlerin çıkarılması
Ameliyat sonrası fizik tedavi süreci, iyileşmeyi hızlandırmak için oldukça önemlidir.
Uzun süre diz üzerine baskı uygulamaktan kaçının
Bacak bacak üstüne atma alışkanlığınızı azaltın
Spor yaparken uygun ekipman ve diz koruyucu kullanın
Travmalardan sonra doktor kontrolünü ihmal etmeyin
Ayakta düşme hissi varsa, zaman kaybetmeden nöroloji uzmanına başvurun
Peroneal sinir sıkışması felç yapar mı?
Kalıcı sinir hasarı gelişirse, ayakta düşüklük ve kas erimesi gibi ciddi sonuçlar olabilir. Erken tanı ile bu risk önlenebilir.
Peroneal sinir sıkışması nasıl geçer?
Hafif vakalarda dinlenme, pozisyon değişikliği ve fizik tedaviyle iyileşme mümkündür. Gelişmiş vakalarda cerrahi gerekebilir.
Hangi doktora gidilmeli?
Nöroloji, ortopedi veya beyin cerrahisi uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.
Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanı olarak, yaklaşık 20 yılı aşkın süredir sağlık sektöründe aktif olarak hizmet veriyorum. Amacım, her hastamı detaylı şekilde değerlendirip, en güncel bilimsel verilerle en doğru tedavi yöntemlerini sunmak.