Boyun fıtığı, modern yaşamın getirdiği uzun süreli masa başı çalışma, yanlış duruş ve hareketsizlik gibi faktörlerle sıkça karşılaşılan bir omurga hastalığıdır. Erken teşhis ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilen bu durum, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Boyun fıtığı, tıbbi adıyla servikal disk hernisi, boyun omurları arasında yer alan disklerin yırtılması veya yerinden kayarak omurilik ya da sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bu baskı, başta boyun ve kol olmak üzere vücudun farklı bölgelerinde ağrı ve fonksiyon kaybına neden olabilir.
Boyun fıtığı belirtileri, fıtığın seviyesi ve sinirlere yaptığı baskının şiddetine göre değişiklik gösterir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
Boyun ağrısı
Omuz ve kol ağrısı
Kol ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma
Kas gücünde azalma
Baş hareketlerinde kısıtlılık
El becerisinde azalma
Baş ağrısı ve baş dönmesi
Bu belirtiler özellikle bilgisayar karşısında uzun süre çalışan veya boynu zorlayan meslek gruplarında daha sık görülür.
Boyun fıtığının oluşumunda birçok faktör etkili olabilir:
Uzun süre yanlış pozisyonda oturmak
Masa başı çalışma ve bilgisayar kullanımı
Trafik kazaları veya travmalar
Ağır yük kaldırmak
Yaşlanmaya bağlı disk dejenerasyonu
Sigara kullanımı
Genetik yatkınlık
Boyun fıtığı şüphesi olan hastalarda tanı süreci şu adımlarla ilerler:
Fiziksel ve nörolojik muayene
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Fıtığın yerini ve sinir üzerindeki baskıyı belirlemek için en etkili yöntemdir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve EMG (Elektromiyografi) gibi ek testler tanıyı destekleyebilir.
Boyun fıtığında tedavi; hastalığın şiddetine, semptomların süresine ve kişinin yaşam kalitesine etkisine göre belirlenir:
İlaç tedavisi (ağrı kesici, kas gevşetici, antiinflamatuar)
Fizik tedavi ve rehabilitasyon
Egzersiz programları
Boyunluk kullanımı (kısa süreli)
Manuel terapi ve masaj uygulamaları
Ağrı blokları veya sinir kökü enjeksiyonları
Konservatif yöntemlere yanıt vermeyen, ciddi sinir baskısı veya kas güçsüzlüğü olan hastalarda cerrahi gerekebilir. En sık uygulanan cerrahi yöntemler:
Mikrodiskektomi
Anterior servikal diskektomi ve füzyon (ACDF)
Endoskopik disk cerrahisi
Uzun süre sabit pozisyonda kalmaktan kaçının.
Ergonomik oturma düzeni kullanın.
Düzenli egzersiz yapın.
Ağırlık kaldırırken boynunuzu koruyun.
Bilgisayar başında mola vererek boynunuzu dinlendirin.
Boyun fıtığı kendiliğinden geçer mi?
Hafif vakalarda ağrılar zamanla azalabilir, ancak tedavi süreci önemlidir. Erken müdahale kalıcı hasarı önler.
Boyun fıtığı ameliyatı riskli midir?
Gelişen cerrahi tekniklerle riskler minimize edilmiştir. Ancak her ameliyat gibi belli başlı riskleri içerir.
Boyun fıtığı spor yapmaya engel midir?
Doğru egzersizler, doktor ve fizyoterapist eşliğinde yapıldığında faydalıdır. Ani ve sert hareketlerden kaçınılmalıdır.