Omurilik tümörleri, omuriliği çevreleyen dokularda ya da omuriliğin içinde oluşan anormal hücre büyümeleriyle ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Hem iyi huylu (benign) hem de kötü huylu (malign) olabilen bu tümörler, erken teşhisle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Omurilik tümörü, omuriliği oluşturan ya da çevresindeki yapılardan kaynaklanan hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle oluşan kitlelerdir. Omurga boyunca herhangi bir seviyede yerleşebilir ve sinirleri baskılayarak nörolojik sorunlara yol açabilir.
Omurilik tümörleri; yerleşim yerine göre üç gruba ayrılır:
İntramedüller: Omurilik dokusunun içinde gelişir (örn. ependimom, astrositom).
Ekstramedüller-intradural: Omurilik zarlarının içinde, ancak omurilik dışında oluşur (örn. meninjiyom, schwannom).
Ekstradural: Omurilik zarlarının dışında, genellikle omurga kemiklerinden kaynaklanır.
Tümörün konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak belirtiler değişebilir. En sık görülen semptomlar şunlardır:
Sırt, boyun veya bel ağrısı (gece şiddetlenebilir)
Kollarda ya da bacaklarda uyuşma, karıncalanma
Kas güçsüzlüğü
Yürüyüş bozuklukları, dengesizlik
İdrar ve dışkı kontrolünde sorunlar
Refleks kaybı veya artışı
Bu belirtiler zamanla ilerleyebilir ve günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir.
Omurilik tümörlerinin kesin nedeni tam olarak bilinmese de aşağıdaki faktörler rol oynayabilir:
Genetik yatkınlık (örn. nörofibromatozis, Von Hippel-Lindau hastalığı)
Bağışıklık sistemi bozuklukları
Radyasyon veya toksik madde maruziyeti
Vücudun başka bir bölgesinden omuriliğe metastaz yapan kanserler
Omurilik tümörlerinden şüphelenildiğinde nörolojik muayene ve görüntüleme yöntemleri kullanılır:
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): En yaygın kullanılan tanı yöntemidir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Omurga kemik yapılarının değerlendirilmesi için tercih edilir.
Biyopsi: Tümörün iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunun anlaşılması için uygulanır.
Tedavi planı; tümörün türüne, konumuna, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir:
Cerrahi Tedavi: Tümörün çıkarılması en yaygın yöntemdir. Mikroskobik cerrahi teknikler başarı oranını artırır.
Radyoterapi: Kötü huylu ya da ameliyatla tamamen çıkarılamayan tümörlerde kullanılır.
Kemoterapi: Genellikle malign tümörlerde tercih edilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Cerrahi sonrası fonksiyon kayıplarını azaltmak için uygulanır.
Erken teşhis, sinir sistemi üzerindeki baskının azaltılması ve kalıcı hasarın önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir. Bu nedenle sırt veya boyun ağrısı gibi basit görünen şikayetler ciddiye alınmalıdır.
Omurilik tümörleri kanser midir?
Her omurilik tümörü kanser değildir. İyi huylu tümörler de görülebilir, ancak her ikisi de sinir dokularına zarar verebilir.
Ameliyat sonrası felç riski var mıdır?
Cerrahi riskler kişiden kişiye değişmekle birlikte, deneyimli bir ekip tarafından yapıldığında bu riskler minimuma indirilebilir.
Omurilik tümörü tamamen iyileşir mi?
İyi huylu tümörler tamamen çıkarıldığında iyileşme sağlanabilir. Kötü huylu tümörlerde ise kontrol altına alma hedeflenir.